De rol van de acupuncturist

Van mevrouw Rosalind Vermeulen ontvingen we een uittreksel uit haar paper.
Dit uittreksel sluit goed aan op de vraag die wij regelmatig van patiënten ontvangen over wat patiënten van een acupuncturist mogen verwachten. Gaat het om het plaatsen van een paar naaldjes, of is er meer? Mevrouw Vermeulen is lid van de Zhong.

Wie ben ik?
Ik zal me even voorstellen. Ik ben Rosalind Vermeulen, 45 jaar oud. Ik verdiep me alweer zes jaar in de Traditionele Chinese Geneeswijze (TCM). In september 2013 ben ik met mijn acupunctuur praktijk Zhong Jiao gestart in het mooie Wijdenes in West-Friesland. Ik ben praktisch en nuchter ingesteld en stel best hoge eisen aan mezelf met betrekking tot het verbreden en verbeteren van mijn vakkennis. Daarbij is het intuïtieve, ik ben hoogsensitief, ook een belangrijk gegeven, dat nog volop in ontwikkeling is in mijn groei als therapeute. Een mooie mix, vind ik zelf, praktisch en intuïtief.
Hieronder kunt u een aangepast, op acupunctuur gericht stuk lezen uit mijn paper voor het CPION-diploma Westerse Medische Basiskennis. Ik ben van nature geen topschrijver, meer een lezer, als kind heb ik echt stapels boeken gelezen. Voor de bijscholing van het diploma is het schrijven van een paper verplicht, naast het deelnemen aan drie dagen therapeutische vorming.
Het mooiste van de therapeutische vorming vond ik persoonlijk dat de meeste therapeuten naar voren brachten dat zij door hun werk een deel van een energetisch geheel zijn. Het woord holisme komt van het Griekse ‘holon’, wat ‘het geheel’ betekent. Alles is met elkaar verbonden; mensen worden dus niet alleen als individu gezien, maar als een belangrijk deel van het geheel.
Ethiek
Gezondheid is een gevoel van zowel lichamelijk, als geestelijk als maatschappelijk welzijn.
In de zorgethiek staat de onderlinge verbondenheid van mensen centraal, naast de zorg voor wat goed is voor de patiënt en welke hulp hij/zij nodig heeft.
Ethiek is de reflectie op de morele waarden en normen zoals die in de samenleving gelden.
In de rechten-en-plichtenethiek staat de zelfstandigheid van mensen en het streven naar rechtvaardige verhoudingen centraal. Recht en ethiek hebben met elkaar te maken, maar vallen beslist niet samen. Het juridische heeft betrekking op de rechtskunde en wetgeving. Hierin vinden we allerlei morele opvattingen, voor zover die in de wet en regelgeving zijn vastgelegd.
De zorgethiek is een reactie op de rechten-en-plichtenethiek en vraagt aandacht voor de concrete personen en de concrete situatie in een bepaalde zorgsituatie. Het uitgangspunt is: we horen voor elkaar te zorgen, we zijn in die situatie verantwoordelijk voor elkaar, we dienen ons in te leven in elkaars positie. Binnen de zorgethiek spelen de relaties die mensen met elkaar hebben een belangrijke rol.

Rol van de acupuncturist
Hiervan uitgaande, is de rol van een acupuncturist die van een complete therapeut. Een acupuncturist moet niet alleen in staat zijn een goede diagnose te stellen, een behandelingsplan op te stellen voor alle klachten, en de meridianen en acupunctuurpunten op de juiste manier aan te prikken, maar ook het totaalbeeld van de verschijnselen van de patiënt op sociaal, mentaal, emotioneel en fysiek niveau bekijken. TCM is een holistische geneeskunde, waarbij lichaam en geest elkaar beïnvloeden. Het genezingsproces is afhankelijk van deze interactie.
Zoals het in de reguliere gezondheidszorg gebruikelijk is om de klacht van een patiënt te generaliseren, en met standaardprotocollen te werken, is het in de Chinese Geneeskunde van belang om de essentie van de mens die tegenover de acupuncturist zit, te ontdekken. Elk mens is uniek en vraagt een individuele benadering om de actuele klacht te herleiden naar het oorspronkelijke probleem.
Dit kan bijvoorbeeld door de focus te leggen op het doorbreken van een leefpatroon of gewoonte, of door de energie anders te leren verdelen over de dag, of door meer ruimte te creëren voor andere mogelijkheden die beter aansluiten bij een ontstane situatie. Dit is niet de makkelijkste taak, maar wel effectiever dan enkel een pil innemen om het symptoom te onderdrukken.
Elk lichaam, elk organisme, heeft een zelfhelend vermogen. Het lichaam heelt en handhaaft dus in feite zichzelf. Het is steeds op zoek naar een evenwicht, een dynamisch evenwicht omdat het organisme altijd aan verandering onderhevig is. De acupuncturist werkt eraan om het zelfhelend vermogen weer te herstellen. Het lichaam bepaalt zelf welke klacht als eerste vermindert of verdwijnt.
Hoe chronischer een klacht is, hoe langer het proces kan duren. Elke stap is er één. Acupunctuur is geen quick fix. Acupunctuur is een onderdeel van de Chinese Geneeswijze, deze bestaat uit het complete plaatje van levensstijl, rust, beweging, voeding, leefgewoonten, etcetera.

Wat is belangrijk?
Het is de verantwoordelijkheid van de acupuncturist om zo goed mogelijk aan de zorgbehoefte van een patiënt te voldoen. Hierbij   zijn   belangrijk:
Intermenselijk contact, empathie, betrokkenheid en integriteit.
Empathie komt onder meer naar voren in inlevingsvermogen in de situatie, leefstijl en/of cultuur van de patiënt en in het vermogen een vertrouwensband op te bouwen.
Betrokkenheid komt onder meer naar voren in maatschappelijk engagement en in de visie dat alle mensen recht hebben op een goede kwaliteit van leven, ook als zij bijvoorbeeld beperkingen of gezondheidsproblemen hebben, of in een achterstandssituatie verkeren. Integriteit komt onder meer naar voren in betrouwbaarheid en in zorgvuldigheid in het omgaan met informatie van patiënten, of van derden, en in het vermogen om te werken volgens de beroepsmoraal en algemeen geldende ethische normen.
De acupuncturist stelt altijd het belang van de patiënt voorop.
Richting geven aan een therapeutisch proces; systematisch werken binnen een kader; doelgericht werken en op de juiste manier informatie verzamelen. Dit is nodig om te voorkomen dat een therapeut verdwaalt en gaat twijfelen of iets wel of niet zin heeft.
Interventiemogelijkheden. Na een inschatting van de klacht van de patiënt, komen de interventies die een beter effect hebben, naarmate ze preciezer zijn afgestemd op het weer op gang brengen of bijsturen van een specifiek herstelproces van de individuele patiënt.
Indien nodig, moet er doorverwezen worden naar de huisarts, zonder de patiënt onnodig te verontrusten. De rode en gele vlaggen die een acupuncturist tegenkomt, zijn hierin leidend. De acupuncturist brengt verslag uit aan de huisarts over het resultaat van de behandeling.
Voorlichting/informatie geven die van belang is, over zaken waar de acupuncturist kennis van heeft.
Afstand nemen in de energetische uitwisseling tussen acupuncturist en patiënt, anders gaan gevoelens en emoties van de acupuncturist deel uitmaken van het proces.
De acupuncturist motiveert en begeleidt de patiënt in wat hij/zij zelf kan doen om het genezingsproces zo snel en goed mogelijk te laten verlopen.
De patiënt wijzen op nazorg en continuïteit in de behandeling, ook ter preventie van terugkerende klachten.
De acupuncturist is verplicht zijn kennis en vaardigheden op een kwalitatief goed niveau te brengen en te houden.
Bij onvoldoende deskundigheid dient de acupuncturist door te verwijzen naar een andere, op dat gebied kundigere acupuncturist, of naar een collega in een andere zorgdiscipline.
Een acupuncturist reflecteert regelmatig op het eigen handelen en het welbevinden van de patiënt. Een acupuncturist wordt met de eigen normen en waarden geconfronteerd. Er is respect voor de normen en waarden van de patiënt, ook al is de acupuncturist het er niet altijd mee eens. Het principe dat een acupuncturist niet mag schaden en zoveel mogelijk wel moet doen, heeft prioriteit.

Tot slot
In de zorgethiek zijn waarden als zorgzaamheid, betrokkenheid en persoonlijke relaties belangrijk. De samenleving bestaat niet uit onafhankelijke vrije individuen die een samenlevingscontract sluiten, maar uit personen die met elkaar verbonden zijn en onderling van elkaar afhankelijk zijn. Zorg is een continu proces, waarin mensen voortdurend opnieuw vorm geven aan hun verantwoordelijkheden voor elkaar. Al houdt een acupuncturist zich keurig aan alle regels van de wetgeving en de beroepsvereniging, hij/zij kan toch te kort schieten, als het handelen niet samengaat met zorgzaamheid, empathie en de juiste intentie, die nodig is bij het aanprikken van acupunctuurpunten. Als de acupuncturist de juiste intentie, zorgzaamheid en empathie heeft, heeft dat zijn weerslag op het resultaat van de behandeling.
Mens zijn betekent dat we elkaar nodig hebben om goed te kunnen leven. Het er voor elkaar zijn vergroot de draagkracht van het leven; de kracht van zelfbehoud wordt hierdoor versterkt. Een relatie tussen acupuncturist en patiënt is niet een eenzijdige relatie waarin alleen de acupuncturist geeft; ook de acupuncturist wordt er zelf meer mens door.