Acupunctuur en Tinnitus

Tinnitus is het voortdurend of regelmatig horen van geluiden die andere mensen niet horen. Meestal neemt dit fantoomgeluid de vorm aan van gesuis, gefluit, gebrom, gezoem of gepiep. Sommigen hebben het aan één oor, anderen a an beide oren. De belangrijkste oorzaak van tinnitus is gehoorschade.

Tien tot dertig procent van de Nederlanders heeft last van tinnitus. Het komt het meest voor bij oudere mannen die lijden aan gehoorverlies. Er zijn tegenwoordig echter ook steeds meer jongeren met gehoorbeschadigingen die veroorzaakt zijn door het luisteren naar veel te harde muziek. Velen van hen klagen over ‘piepstress’ na het bezoeken van een concert of een dancefeest. Een geluidsvolume van 100 decibel kan al na tien minuten gehoorschade veroorzaken.

MP3-spelers

Het is daarom heel belangrijk om voorzichtig om te gaan met het gehoor. Harde muziek beluisteren met een koptelefoon is bijvoorbeeld niet aan te raden. In 2011 is er in het Brazilian Journal of Otorhinolaryngology een artikel verschenen over een onderzoek onder honderd mensen tussen de vijftien en dertig jaar oud. Van hen gebruikten er 54 regelmatig een MP3-speler, en 46 niet. Van de niet-gebruikers had ongeveer 8 procent last van tinnitus, bij de gebruikers was dat 28 procent.

Dit lag uiteraard niet aan de MP3-speler, maar aan het beluisteren van harde muziek via oordopjes. Hetzelfde probleem speelde ook al bij de walkman; en als je muziek beluistert op je smartphone, is het effect uiteraard precies hetzelfde. Er wordt ook wel gezegd dat het elektromagnetisch veld van een mobiele telefoon tinnitus kan veroorzaken, maar het doorslaggevende bewijs daarvoor is nog niet geleverd.

Subjectieve tinnitus

Er is een onderscheid tussen objectieve en subjectieve tinnitus. Objectieve tinnitus kan ook door een ander waargenomen worden, bijvoorbeeld met een stethoscoop aan het oor van degene die last heeft van tinnitus. Vaak is de oorzaak dat men het bloed hoort stromen of de spieren rond het oor hoort samentrekken.

In 2008 is Hilke Bartels aan de Rijksuniversiteit van Groningen gepromoveerd op een proefschrift over met name subjectieve tinnitus. Subjectieve tinnitus kan alleen op basis van vragen aan de patiënten vastgesteld worden. Bartels heeft daarvoor een vragenlijst ontwikkeld waarin ook naar de psychologische kenmerken van de ondervraagden wordt gekeken. Van de 265 door Bartels ondervraagde patiënten hadden er 94 een type D persoonlijkheid.

In het artikel van Fokke Jonkman en Marie-Lore Jonkman-Buidin over acupunctuur bij hart- en vaatziekten in Acupunctueel! 15 was al te lezen dat mensen met een type D persoonlijkheid veel meer kans hebben op hart- en vaatziekten. D staat voor ‘distressed’, wat je zou kunnen vertalen met ‘angstig’. Met type D worden mensen aangeduid die veel piekeren en niet makkelijk contact maken met anderen.

Bartels zegt dat type D-mensen veel meer ongemak ervaren van tinnitus dan anderen. In het hierboven genoemde artikel van Jonkman en Jonkman staat ook het goede nieuws dat acupunctuur mensen met een type D persoonlijkheid kan helpen wat beter in het leven te staan door het opheffen van lever Qi stagnatie. Acupunctuur kan mensen dus ook helpen om beter met kwalen zoals tinnitus om te gaan.

Ziekte van Menière

Tinnitus is ook een van de symptomen van de ziekte van Menière, een aandoening die het evenwichtsorgaan in het oor aantast. De andere twee symptomen zijn hevige aanvallen van duizeligheid (waarbij de ruimte voor het gevoel om de patiënt ronddraait) gepaard gaande met misselijkheid en braken, en een groeiende doofheid.

In 2011 is er in het medisch tijdschrift Evidence-based Complementary and Alternative Medicine een Britse analyse verschenen van 27 studies naar het effect van acupunctuur op de ziekte van Menière. Negen van deze studies waren Engelstalig en de overige achttien waren in het Chinees geschreven. Op een na waren alle onderzoeken uitgevoerd in China. Hoewel niet alle onderzoeken op dezelfde manier uitgevoerd waren, was er toch een duidelijke uitkomst dat verschillende vormen van acupunctuur, waaronder ooracupunctuur en moxa, een positieve uitwerking hadden op mensen die leden aan de ziekte van Menière.

Acupunctuur bij tinnitus

Er zijn ook verschillende wetenschappelijk artikelen gepubliceerd over de behandeling van tinnitus met acupunctuur.

In januari 2008 verscheen er in het European Journal of Neuroscience een verslag van een onderzoek bij dieren dat was uitgevoerd aan de universiteit van Michigan. Wanneer het gehoor beschadigd is, verhogen de tastzenuwen op het hoofd en de nek hun activiteit. De hypothese is dat dit een belangrijke oorzaak van tinnitus is en dat acupunctuur kan helpen om deze activiteit te verminderen.

In december 2010 is er in Complementary Therapies in Medicine een verslag verschenen van een Deens gerandomiseerd onderzoek met controlegroep naar het effect van conventionele acupunctuur en elektro-acupunctuur op tinnitus. Patiënten die in de elektro-acupunctuurgroep waren ingedeeld, rapporteerden de meeste verbetering, gevolgd door de groep die conventionele acupunctuur had gekregen.

Samenvattend kunnen we dus zeggen dat er met verschillende vormen van acupunctuur goede resultaten bereikt worden bij tinnitus.