Acupunctuur en artrose

Artrose is een toenemend probleem. Niet alleen doordat we in Nederland gemiddeld steeds ouder worden, maar ook doordat artrose op steeds jongere leeftijd voorkomt. Op dit moment lijden ongeveer 700.000 Nederlanders van 55 jaar en ouder aan artrose van de heup of knie. Artrose komt daarnaast voor in de gewrichten van de handen, schouders en nek.

Artrose is een aandoening aan het kraakbeen in gewrichten. Het wordt ook wel gewrichtsslijtage genoemd. Artrose ontstaat doordat er meer gewrichtskraakbeen verloren gaat dan er door het lichaam geproduceerd kan worden. Ook de hoeveelheid synoviale vloeistof in het gewricht vermindert. Die vloeistof is nodig om het gewricht soepel te laten draaien en om schokken te absorberen. Door de artrose kunnen botten over elkaar gaan schuren, wat veel pijn veroorzaakt. Er zijn twee vormen van artrose. Artrose zonder aanwijsbare oorzaak wordt primaire artrose genoemd. Door ouderdom kan primaire artrose ontstaan. Artrose die wel een onderliggende oorzaak heeft, heet secundaire artrose. Denk dan aan artrose na een ongeluk of door bijvoorbeeld aangeboren scheefstand.

Klachten, symptomen en risicofactoren

Artrose veroorzaakt pijn bij het bewegen van het aangedane gewricht, en geeft een stijf of stram gevoel, vooral als het gewricht een tijdje niet bewogen heeft, zoals ‘s ochtends. Gewrichten die ernstig aangetast zijn, kunnen Acupunctuur en artrose een bewegingsbeperking en soms zelfs een standsverandering geven. Ook kunnen er ontstekingen voorkomen waardoor vocht zich ophoopt in het gewricht. Bij artrose van de handen ontstaan vaak verdikkingen in de gewrichten.

Risicofactoren voor het ontstaan van artrose zijn:

• Chronische overbelasting;
• Overgewicht;
• Trauma door bijvoorbeeld sportblessures;
• Erfelijkheid;
• Ontstekingsreactie.

Behandeling

Behandeling van artrose vindt in eerste instantie plaats bij de huisarts. Bij ernstige artrose verwijst de huisarts door naar een orthopeed. Als er een operatie nodig is, dan wordt daarvoor de orthopedisch chirurg ingeschakeld.
De consensus is dat bijverschijnselen van artrose wel bestreden kunnen worden, maar dat er nog geen genezing voor artrose bestaat. De standaardbehandeling van artrose heeft twee hoofddoelen: het verlichten van pijn en het zo lang mogelijk behouden van functie. Dat kan op een aantal manieren.

Beweging

Inactiviteit leidt tot meer stijfheid en meer pijn. Beweging is dus goed, vooral wandelen en fietsen zijn heel geschikt. Bij ernstige klachten kan bewegingstherapie zinvol zijn. Let er bij bewegen op dat het om onbelast bewegen van de gewrichten gaat. Traplopen is bijvoorbeeld niet goed bij artrose.

Beweging in combinatie met afvallen

Omdat overgewicht een beïnvloedbare risicofactor is voor artrose en het de belasting op het gewricht vergroot, wordt bij overgewicht sterk aangeraden naast te bewegen ook af te vallen.

Pijnbestrijding door geneesmiddelen

Voor artrose worden pijnstillers als paracetamol en vrij verkrijgbare ontstekingsremmende pijnstillers zoals ibuprofen gebruikt. Er zijn ook ontstekingsremmers die alleen op recept verkrijgbaar zijn. Als die niet werken, is de volgende stap het voorschrijven van opiaten, corticosteroïden (bijnierschorshormoon) en spierverslappende middelen zoals valium. Al deze pijnstillers hebben uiteraard hun bijwerkingen.

Bijwerkingen pijnstillers

Operatie

Bij artrose kan een aantal verschillende operaties nodig zijn. Zoals een gewrichtsherstellende operatie of een gewrichtsvervangende operatie. Bij een aantal gewrichten is het inmiddels mogelijk het gewricht te vervangen door een kunstgewricht met een levensduur van gemiddeld vijftien jaar.
Aan zulke operaties zitten wel risico’s verbonden, zoals problemen met de prothese. Meestal kunnen deze in een correctie-operatie hersteld worden. Overleg operaties altijd zeer goed vooraf met uw orthopeed en uw huisarts.
Uit onderzoek van de farmaco-epidemioloog Arief Lalmohamed, die aan de Universiteit van Utrecht werkt, blijkt dat bij operaties om knie- en heupimplantaten te plaatsen, het risico op een hartinfarct in de eerste twee weken na de operatie dertig keer zo hoog ligt als normaal. Lalmohameds artikel, dat gepubliceerd is in het Amerikaanse medische tijdschrift Archives of Internal Medicine, geeft ook aan dat mensen die een jaar voor de operatie (of recenter) een hartinfarct hebben gehad, het meeste risico lopen op een nieuw infarct. Als het infarct langer dan een jaar geleden plaatsvond, daalt dat risico weer.

Nieuwe ontwikkelingen

Er zijn nieuwe ontwikkelingen op het gebied van weefselgeneratie voor patiënten met zeer ernstige kraakbeenbeschadigingen. Deze nieuwe technieken worden helaas niet in Nederland aangeboden. Voor meer informatie hierover kunt u contact opnemen met Stichting ArtroseZorg.

Behandeling met acupunctuur

Ook behandeling met acupunctuur kan artrose niet genezen, maar kan klachten die met artrose te maken hebben, zoals pijn en ontstekingen, wel verminderen. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat acupunctuur zinvol is bij de behandeling van pijn bij artrose.
Acupunctuur blijkt vaak beter te helpen bij artrose dan medicatie. Een groot voordeel van acupunctuur is dat er geen nare bijwerkingen zijn, wat bij de pijnstillende medicatie helaas wel het geval is. Bovendien komen bij een acupunctuurbehandeling ook ontstekingsremmende stoffen vrij in het lichaam.
Acupunctuur kan ook in combinatie met medicatie worden ingezet. Waar pijn is, is stagnatie van energie. Waar de energie stroomt, is geen pijn. De acupunctuurbehandeling is daarom hoofdzakelijk gericht op het laten stromen van de energie. Alle energiebanen moeten goed functioneren om de energiestromen in het lichaam in evenwicht te houden. Nadat alle meridianen zo goed mogelijk in evenwicht zijn gebracht, zal de acupuncturist ook aandacht besteden aan de plaatselijke symptomen. De eigenlijke acupunctuurbehandeling bestaat uit het aanprikken van bepaalde acupunctuurpunten op de energiebanen. Er worden punten aangeprikt, zowel plaatselijk als op enige afstand van het letsel.
Chinese kruidentherapie in combinatie met acupunctuur kan ook verbetering brengen. Het is van belang om naar een erkend acupuncturist te gaan. Informeert u de acupuncturist altijd over uw overige behandelingen, zoals fysiotherapie en medicatie. Stel uw behandelend arts en fysiotherapeut op de hoogte van de acupunctuurbehandelingen, zodat ze in het behandelplan kunnen worden opgenomen. Vaak heeft het de voorkeur om een acupuncturist te kiezen die ook collegiaal overleg kan voeren met uw overige behandelaars. Op die wijze kan er goed rekeninggehouden worden met uw medicatie en anderebehandelingen die naast de acupunctuur plaatsvinden.

Wat is artrose in de Traditionele Chinese Geneeskunde?

In de traditionele Chinese geneeskunde (TCG) onderscheidt men twee soorten energie; energie die we uit voeding of lucht opnemen en aangeboren energie. Die aangeboren energie heet yuan qi en ze wordt opgeslagen in de niermeridiaan. Yuan qi kunnen we niet aanvullen gedurende ons leven. Door het ouder worden, vermindert deze energie. Het verbruik, of soms misbruik, van yuan qi ligt bij de één hoger dan bij de ander.

De energie van de niermeridiaan is verantwoordelijk voor de kwaliteit van de botten en gewrichten. Omdat de yuan qi afneemt bij het ouder worden, is het dus niet zo gek dat dan ook de kwaliteit van botten en gewrichten verslechtert. Als iemand met verminderde nierenergie (yuan qi), zich niet goed kleedt bij kou en vochtigheid, dringen deze klimaatfactoren door in de meridianen en het bot. Dit zorgt voor een blokkade in de energiecirculatie. Blijft deze toestand lange tijd bestaan, dan kunnen er veranderingen optreden in het gebeente of in de gewrichten. Dat is wat de westerse geneeskunde artrose noemt. In de TCM noemt men het een ‘aandoening van vochtige koude’.