Acupuncturist in beeld: Wim Voorbij

Wim Voorbij (1951) werd geboren in Vinkeveen. Daar groeide hij op zonder mobiele telefoon of gamecomputer. Wat doe je dan als energieke jongeman? Je gaat veel sporten: voetbal, volleybal, schaatsen en wielrennen. Zo kwam hij in aanraking met sportmassage en dat maakte hem nieuwsgierig naar het functioneren van het menselijk lichaam. Reden om fysiotherapie te gaan studeren. We praten over het begin van de jaren ’70 van de vorige eeuw.

Tijdens deze opleiding woonde hij een lezing van een acupuncturist bij. Dat was een ommekeer in zijn leven. Wim vertelt: “Na een uur het verhaal te hebben aangehoord, vroeg ik: kun je me nu behandelen, dan ga ik op de behandeltafel liggen. Dat vond hij goed. Ik had in die tijd last van hooikoorts en ik had er die avond behoorlijke hoofdpijn van. Die acupuncturist begon mij daar stevig te behandelen met naaldjes en ik voelde gelijk van alles gebeuren in mijn lichaam. Het werkte geweldig. Na de behandeling vertelde ik mijn medestudenten wat ik allemaal voor sensaties had gevoeld en kennelijk zijn ze daar een beetje van geschrokken, want niemand van die klas durfde zich daarna in acupunctuur te verdiepen. Ik ben de enige die enthousiast door is gegaan in dit vakgebied.”
In 1976 begon Voorbij met zijn acupunctuuropleiding. “Tegen het eind van de opleiding ontstond er een nieuwe stroming, die vandaag de dag de standaard is, TCM (Traditional Chinese Medicine). Aanleiding hiervan was de dood van Mao Tse-tung. Hij had als grote roerganger deze kennisdeling tegengehouden omdat hij meende dat men in het Westen beter op een westerse manier met acupunctuur kon leren omgaan. Na zijn dood was er geen belemmering meer voor Chinese acupuncturisten om naar het Westen te gaan en ons te vertellen hoe het echt zat. Zo werd ons geleerd dat we echt Oosters moesten gaan denken. Dat betekende een hele verandering voor ons en daarom besloot ik om gelijk een vervolgstudie in TCM te gaan volgen. Het was apart om die verandering zo mee te maken.”
Wim Voorbij vertelt hoe zijn prille begin als acupuncturist eruit zag. “Na mijn fysiotherapie-opleiding ging ik meteen als fysiotherapeut aan de slag. Tijdens mijn acupunctuuropleiding kon ik vervolgens binnen de fysiotherapiepraktijk wel al wat dingen doen met moxa (verwarming van acupunctuurpunten) en datgene wat ik leerde kon ik zo direct toepassen. Mijn eerste acupunctuurnaaldje zette ik wel op een heel bijzondere manier. Ik had uit nieuwsgierigheid al een doosje acupunctuurnaalden gekocht om te kijken hoe ze eruit zagen. Maar ik had nog niet eens geoefend op een sinaasappel toen mijn vrouw belde om te zeggen dat de buurvrouw zo’n vreselijke last had van kiespijn. Of ik iets kon doen met Moxa. Mijn reactie was: dat vraagt niet om Moxa, maar om een naaldje. De buurvrouw kon pas na het weekend terecht bij de tandarts en wilde dolgraag dat ik haar snel hielp. Ik zette een naald op de juiste plek en er gebeurde… niets. Nadat ik de naald een paar keer bewoog voelde ze opeens de energie van het naaldje en verdween de kiespijn! Toen ze 4 dagen later naar haar tandarts ging, kon hij geen pijn oproepen. Pas nadat hij röntgenfoto’s had gemaakt zag hij dat er toch sprake was van een flinke ontsteking. Zoiets frappants blijft je wel bij.”
Als acupuncturist maak je dus bijzondere dingen mee. Wat zijn de zaken die hem bijzonder raken? “Een van de mooiste dingen is dat je mensen kunt helpen die problemen hebben met zwanger worden. Dan help je dus mensen die niet ziek zijn, maar sommigen hebben al zonder succes Westerse therapieën gehad en als je deze mensen alsnog blij kunt maken met een gezinsuitbreiding, dat is geweldig. Ook het behandelen van kinderen of het leren aan moeders hoe ze acupunctuurpunten kunnen masseren of met bepaalde kruiden hun kind gezond kunnen maken of houden, dat is dankbaar werk. Dan zie je later zo’n kind in de praktijk terug en die kijkt dan naar je met zo’n blik van: jij bent degene die mij beter heeft gemaakt.” Het is om bijna emotioneel van te worden. Hij vertelt verder: “Mensen behandelen om gezond te blijven, hen advies te geven hoe ze gezonder kunnen leven en ze bewustmaken van wat er kan, dat is heel mooi. Met acupunctuur kan je zoveel preventief doen. Veel meer dan met reguliere geneeskunde. Voor het ‘gezond blijven’ moet je in de natuurlijke geneeskunde zijn want daar kijken we naar het geheel. Zowel voeding, beweging, wonen, werken worden meegenomen in de bewustwording.”
Met allerlei soorten patiënten en aandoeningen heeft Voorbij in de loop der jaren te maken gekregen. “Mensen met artrose heb ik vaak behandeld, ook omdat ze niet verder kwamen binnen de reguliere zorg. Binnen TCM wordt artrose opgevat als een stagnatie door koude of door emoties. Dat is vaak goed te behandelen waardoor de artroseklacht minder wordt. Er is een Duits onderzoek waaruit blijkt dat oudere mensen die met acupunctuur werden behandeld voor artrose significant beter konden lopen na behandeling. In het buitenland is men vaak veel verder met de acceptatie van acupunctuur. Voor mensen met kanker is de weg naar de acupuncturist in Nederland vaak nog ver weg, maar in het Memorial Sloan Kettering Cancer Centre in New York is men al 19 jaar bezig om de reguliere kankerbehandeling (chemo, bestraling, operatie) te combineren met acupunctuur, kruiden, meditatie, voeding of beweging. Patiënten mogen daar zelf een mix uit samenstellen en dat werkt aantoonbaar beter dan alleen een reguliere behandeling. In mijn praktijk vindt een vergelijkbare ondersteuning plaats, naast de behandeling in het ziekenhuis. We gebruiken een aantal basiscombinaties, zoals bijvoorbeeld Chemo-support. Dat is een kruidencombinatie waardoor de bloedopbouw beter blijft en men beter door de chemo komt. Onlangs heb ik nog iemand behandeld met kruiden die bestraling kreeg en geen last had van bijwerkingen. De allereerste patiënt die ik zo behandelde had ook geen last van bijwerkingen dankzij de kruiden. Maar toen de bestraling stopte omdat het goed ging en ze de kruiden ook direct stopte, kreeg ze alsnog last van bijwerkingen. Ik heb haar geadviseerd om nog een paar maanden door te gaan met de kruiden zodat er een overlap ontstond en dat werkte perfect. Vergelijkbare ondersteuning heb ik gegeven aan andere patiënten met diverse soorten kanker: blaaskanker, longkanker, leukemie. Het is niet altijd eenvoudig, maar zowel met kruiden als met voedingsadvies vindt ondersteuning plaats. Dat neemt de kanker niet weg; het helpt wel het genezend vermogen van het lichaam te vergroten.”
Voorbij ziet een groeiende acceptatie van acupunctuur, ook door artsen. “Ik krijg veel verzoeken van artsen die willen meekijken bij een behandeling. Zelf ben ik erg bezig met Esoterische Acupunctuur, zoals door dr. Mikio Sankey is verwoord. Esoterische Acupunctuur is een vorm van acupunctuur die gebruik maakt van de kennis van de oude tradities zoals Ayurveda, Raja Yoga, Qigong, meditatie en acupunctuur. Bewustzijn is de kern in Esoterische Acupunctuur. Het is een vorm van acupunctuur die bedoeld is om ondersteuning te geven in spirituele en energetische groei naast genezing. Vooral jonge artsen staan open om hier kennis van te nemen en nemen dit mee in hun dagelijkse praktijk. Het grappige is: ik ben een nuchtere, kritische Hollander. Ik geloof niet zomaar iets. Ik wil weten hoe het werkt, hoe het in elkaar zit. En ik moet bekennen: ik heb er lang over gedaan om het helemaal te doorgronden. Als je al die systemen begrijpt, begin je ook de precieze werking van acupunctuur door te krijgen. Het effect wordt echt onderschat. Vandaar dat ik ook workshops wil gaan geven op dit gebied.”
Hij ziet het belang van acupunctuur toenemen in Nederland. “Eigenlijk zie je op allerlei vlakken een ontwikkeling. In de landbouw, waar biodynamisch wordt gewerkt. In de maatschappij zie je het groeiende belang van duurzaamheid en beter omgaan met het milieu. Hetzelfde geldt voor je lichaam; mensen worden zich steeds meer bewust dat ze het milieu in hun lichaam goed moeten houden. Je wilt in je lichaam toch ook geen grote rokende fabriek? Duurzaamheid voor je lijf, noem ik het maar. Acupuncturisten en anderen die zich met natuurgeneeskunde bezighouden zijn bij uitstek de personen die kunnen helpen met gezondheid (gezond blijven) en bewustwording van de mens.”
Aan de veelzijdigheid van Voorbij hoeven we niet te twijfelen. Zo heeft hij een website opgezet met de veelzeggende naam: www.stopjetlag.org. “Dat komt door een vraag die ik kreeg van iemand die regelmatig naar Canada reisde en altijd erg veel last had van jetlag. Of ik daar iets aan kon doen. Door massagepunten aan te wijzen en een goede instructie mee te geven werd de jetlag voorkomen. Dat heb ik vervolgens een paar jaar verder getest met de medewerking van stewardessen, piloten en zakenmensen die verre vluchten maakten. Het resultaat was dusdanig goed dat ik besloot om een website te maken en mijn kennis zo te delen. Het kan op die manier soms raar lopen. Ik heb ooit een paar judoka’s geholpen die aan de andere kant van de wereld aan de Olympische Spelen mee moesten doen. De behandeling tegen jetlag werkte zo goed, dat ze optimaal konden presteren. Ja, ze kwamen als enigen van hun groep met medailles thuis.”
Heeft Wim Voorbij nog een laatste advies? “Acupuncturist zijn is een prachtig vak om verder in te kunnen ontwikkelen. Ik zeg wel altijd tegen patiënten: het gaat om de combinatie. Mensen moeten niet de reguliere geneeskunde vergeten, het is echt ‘en-en’. Als iemand tegen mij zegt: je bent het laatste redmiddel, dan attendeer ik ze erop dat het moet samengaan, het westerse en het oosterse.”
Hij is inmiddels formeel gepensioneerd sinds juli van dit jaar, maar hij blijft 2 dagen in de week werken. “Met pensioen gaan kan ongezond zijn. Je moet ervoor zorgen dat je na de pensioendatum doorgaat met dingen doen. Energetisch gezien is het nodig om actief te blijven en nieuwe prikkels te krijgen, andere mensen te ontmoeten, misschien nieuwe vaardigheden te leren. Ik heb mensen behandeld die met pensioen waren gegaan en klachten kregen. Dan zei ik: tijdens je werk liep je de hele dag, en nu zit je opeens stil op de bank. Ik adviseer je om te gaan wandelen. Ik ken iemand die een krantenwijkje nam om ’s ochtends vroeg maar in beweging te zijn. Klinkt simpel, maar het helpt wel.”
De rest van de week geniet Wim samen met zijn vrouw van het grootouderschap. “We hebben 3 kleinkinderen en dat is geweldig. Een meisje van 6 en een jongen en meisje van allebei 3 jaar. Oppassen op die kleintjes is werkelijk fantastisch. Ik wist niet dat het zo mooi was, om opa te zijn.” En zo gaan de dagen van acupuncturist Wim, actief en aangenaam, voorbij.